Aslına bakarsak matruşka bebek misali konu içinden onlarca konu doğacak ve belki yine de aklınızdaki bulanıklığı gidermeyecek bir konu bu.
Şayet biz sizler için bu konuyu ( akülü sandalye aküsü seçimi) en ince ayrıntısına kadar ele alacağız ve umuyoruz ki aklınızdaki bulanıklığın birçoğunu yok edeceğiz.
AKÜLÜ TEKERLEKLİ SANDALYE AKÜSÜ
Start verildikten itibaren duruş noktasına kadar aküden aldığı enerji ile hareket eden sistemin ta kendisidir. Akü içindeki enerjisiyle sürtünme ve yer çekimi direncine karşı hem kendi ağırlığını hem kadro (şase) ağırlığını hem de kullanıcı ağırlığını farklı zemin türlerinde (asfalt, stabilize, arazi, kapalı alan) taşımaktadır. Yapılan km mesafesi ise akünün iç direnç kapasitesiyle doğru ortalıdır.
Yani akü ne kadar kaliteli olur ve ne kadar akülü sandalyeye uygunluğu olursa o kadar çok yol kat edebilir ve uzun ömürde kullanım yapabilirsiniz.
Peki akünün kalite belirlemesi nasıl yapılır?
Öncelikle çeşitlerini bilememiz gerekmektedir. Bunlar sırasıyla…
- Jel akü
- Lityum akü
- Kuru akü
- Sulu akü
- AGM akü
- Lityum fosfat akü
Olarak sıralanabilir. Farkı pil çeşitleri de mevcut ama kafanızı karıştırmamak için biz size piyasada en çok bulunan ve en çok kullanılan akü tiplerini paylaştık.
Yukarıda sıraladığımız akü tipleri yetenekleri farklı alalarda kullanıma özgü üretilmiş sistemlerdir.
Jel akü-lityum akü- lityum fosfat akü- kuru akü ve agm tipi aküler akülü sandalyede farklı şartlar aralığında kullanılabilir. Sulu akü ise asla akülü sandalye için uygun bir tipte akü değildir. Gelin kısa kısa bu tipte akülerin hangi akülü sandalyelerde ve hangi şartlarda kullanıldığını sırasıyla inceleyelim.
JEL AKÜ:
Kesinlikle ilk doğru tercihler arasında yer alır. Uzun sürüş ve sürekli enerji çekilimin de performans sağlar. Şayet sadece jel akü olması yeterli değildir. Kullanımdaki sürüş kalitesi, mesafe kalitesi ve uzun ömürlü olmasını detaylarda gizlidir. Bu detaylar ise; öncelikle kurşun plakaların nikel ile alaşım değerlerinin doğru oranda imal edilmesi gerekir ve özellikle kurşunun doğadan yeni elde edilmiş olması kaliteyi artırır. Yani hurda aküden geri kazanılmış bir kurşun plakanın elektron tutulumu ile doğadan yeni elde edilen kurşunun tutulumu aynı değildir.
Kurşunun kazanım durumu ise bize akünün ‘’C’’ değerini gösterir. Doğadan kazanılan bir kurşunun doğru nikel alaşım oranı ile üretilmesi ve içinde kullanılan jel yoğunluğu kalitesi ile akü C20 kalitede, hurdadan kazanılmış bir kurşun ile ortalama C5 kalitede aküler imal edilir. Ve imal edilen bu akülerin C değerleri bize ortalama kullanım yılını (cycle değerini) ve gideceği km mesafesini kolaylıkla verir.
Kısaca ucuz jel akü olamaz. Ucuz aküden beklenen kalitede satın alınırken ödenen miktardır.
Akü satın alırken mutlaka markayı ve alımını yaptığınız akülerin DATASHEET lerini firmadan talep ediniz.
LİTYUM AKÜ:
Lityum serileri günümüz teknolojisi ile üretilen ultralight akü tipleridir. Özellikleri itibari ile diğer akülerden en büyük farkları oldukça hafif olmaları ve sürekli enerji emilim direncine sahip olmalarıdır. Bu aküler birçok alanda kullanılabildiği gibi akülü sandalyelerde de kullanılabilir. Şayet bir sorun var ki lityum aküler bitim noktasına gelene kadar akülü sandalyelerdeki şarj göstergesi sürekli full gösterecektir. Çünkü bu akülerin en büyük özelliği içinde %3 enerji bile kalsa size tam performans sağlamasıdır. Şarj göstergesi de bu durumu algılayamaz. Çünkü göstergeler ortalama ah değerini ölçer. Ah değerindeki düşüş algılandığında ışıkları söner. Lityum pillerde ise emilim direnci algılanamadığından şarj bitim değerini görmek sadece voltmetre ile algılanabilir. Yani sandalyeniz üretilirken pil göstergeleriniz voltmetreye ayarlı olarak üretilirse lityum pilin bittiğini kumandadan algılayabilirsiniz.
Peki jel aküden lityum pile dönüş yapmak istediniz ve bu durumun çözümü var mı? Tabii ki var. Bu pillerin harici volt değerlerini ölçebilen dijital göstergeler mevcut. Bu göstergeler teknik servisiniz tarafından jel aküden lityum aküye dönüşüm yapılırken sisteme uyarlanırsa çok rahat bir kullanım yapabilir ve akünüzün bitim değerini takip edebilirsiniz.
KURU AKÜ:
Bu tip aküler daha çok ups sistemlerinde, asansör sistemlerinde kullanılan akülerdir. Kendilerine ihtiyaç duyulduğunda kısa süre hizmet veren ve tamamen deşarj olduğunda bir daha şarj edilmeleri ya mümkün değildir ya da şarj edildikten sonra ilk performansa göre daha düşük performansta kalmalarıdır. Günümüz teknolojisinde birkaç marka ise bu akülere farklı bir özen göstererek oldukça kaliteli seviyelere getirmiştir. Bu kalitenin temelini ise deep cycle özelliği eklenmesiyle yakalamıştır. Yani jel akülerde olduğu gibi dibe kullanım yapıldığında nasıl tam performans şarj ediliyorsa aynı şekilde şarj edilebilmesi sağlanmıştır. Yine de jel akü varken kuru tip akü kullanımı aslında mantıklı değildir.
LİTYUM FOSFAT AKÜ:
Bu aküler akülü sandalyeler için uygundur. Şarj göstergesinde bize aynı sorunları yaşatması da elzemdir. Çözümü olmakla beraber kullanılabilir. Özelliği ise hem lityum hem de kurşun asit akülere benzer bir melez tip olmasıdır. Kurşun asit aküler kadar ekonomik şayet lityum piller kadar kaliteli ve kullanışlıdır.
AGM AKÜ:
Daha yüksek dirençli akü tipleridir. Bu aküler oldukça kaliteli ve daha çok sürekli kontrolü zor olan alanlarda kullanılır. Kalitesi de sürekli kontrol edilmemesinden kaynaklıdır. Daha çok ağır iş makinalarında, arazi alanlarında, askeri projelerde kullanılır. Akülü sandalyelerde de kullanımı mümkündür. Pahalı oldukları için tercih edilmezler. Sadece güçlü şarj cihazları ile tam doluma ulaşır ve sizi asla yarı yolda bırakmayacak akülerin başında gelir.
SULU AKÜ:
Asla kullanımına onay vermediğimiz akü tipidir. Daha çok otomobillerde kullanılır. Kısa süreli anlık akım çekilimin de kullanıldığı için otomobiller de tam hizmet verir. Çünkü sadece ateşleme sistemini çalıştırana kadar birkaç saniye kullanıldığından ve kullanım görevi yerine getirildikten sonra şarj dinamosu anında devreye girdiğinden ömrü kalitesine oranla uzun olacaktır. Soğuk havalarda çabuk etkilenen bir akü tipidir. Birkaç saniye marş vermesi yeterli olduğundan yine sorun teşkil etmemektedir. Akülü sandalyeler ise bahsettiğimiz üzeri ilk start anından itibaren duruş noktasına kadar emilimi aküden yaptığından, sulu aküler bu direnci karşılayamamaktadırlar. Akülü sandalyelere ise uygun olan akü tipi değildir.
Akülü sandalye aküsü alırken kısaca uzman olduğuna emin olduğunuz kişilerden net bilgi almanız ve önerilerine kulak vermeniz yeterli olacaktır. Biz teknik servisimiz olarak bu hususa oldukça özel gösteriyoruz.
AKÜLÜ SANDALYE ŞARJ ALETİ:
Şarj aletleri piyasada oldukça fazla olan redresörlerdir. Aküyü şarj eden bu cihazların kalitesi ve kullanım ömrü de oldukça önemlidir. Şarj aleti alırken öncelikle akü ah değerlerinize uygu olan şarj aletlerini almalısınız. Bu nasıl belirlenir derseniz basit bir formülü mevcut.
Akü ah değerinizin 10 da 1 i kadar şarj ah değeri olan şarj aleti yeterli olacaktır. Yani 100 ah bir akü için 10 ah lik bir şarj cihazı şarj etmeye yeterlidir. Akülü sandalyelerimizde ise 2 akü bulunduğundan kafanız karışabilir. Bunu da formülde ufak bir değişiklik ile çözebilirsiniz. Gelin buu bir senaryo ile anlatalım.
Senaryo; 33 ah 2 adet akünüz var. 33 ah x 2 = 66 ah yapar. Formülde 10 da 1 i yerine 20 de 1 ini birini alabiliriniz yani 66/20 =3.3 çıkacaktır.
Şarj aletinin uzun süre değer kaybı ihtimalini de +1.5 ah olarak alıp sonuç ile toplarsak 4.8 ah lik değer bizim şarj etmemize yeterli olacaktır.
Şarj aletleri hususunda da yine yeterliliğine güvendiğiniz firmalardan destek alabilirsiniz. Çünkü bu cihazların içinde bulunan off-board sisteminden damla şarj özelliklerine kadar bizler biliyoruz ve size tavsiyelerde bulunurken bu detayların hiç birini atlamadan tavsiye ediyoruz.
AKÜLÜ SANDALYE AKÜLERİ NASIL ŞARJ EDİLMELİ:
Yine birçok bilgi kirliliğinin olduğu bu konuyu da sizler için elimizden geldiğince aydınlatmak istiyoruz. Gelin hep birlikte akülü sandalye aküsü nasıl şarj edilir ona bakalım.
Sandalyenizin akülerini şarj ederken mutlaka aküleriniz jel akü ise bitmeye yakınken şarj ediniz. Sürekli olarak kısa kullanım yapıp ve hemen şarj ediyorsanız bu akünüzün hafızasını bozabilir. Sizden ricamız bitmeye yaklaşmadan şarj etmeyiniz. Ayrıca uzun süre akülü sandalyeniz kullanılmayacaksa mutlaka 2 haftada bir önce akülerinizi deşarj ediniz ve sonra peşine şarj edip dolu şekilde 2 hafta bekleyebilirsiniz. Akülerinizi deşarj etmek için motorların olduğu tekerlekleri altına bir takoz yardımıyla yukarı kaldırıp kumandayı da ileri pozisyonda bant yardımı ile sabitleyerek sandalyenin kendi kendine deşarj olmasını sağlayabilirsiniz.
Eğer aküleriniz lityum pil ise lütfen akünüzü şarj edip bırakmayınız. Lityum pilin tamamını deşarj edip bitirin. Sonra 2 yıl boş kalmasında asla bir sakınca olmayacaktır. Çünkü lityum piller jel aküler kadar bakım ve kontrolü zor olan akü tipi değillerdir. Lityum iyon pillerinizi bitirip boş bıraktıktan sonra istediğiniz kadar şarj etmeden bekletebilirsiniz.
En iyi akü markaları
EN İYİLER: Dünyada oldukça fazla akü markası bulunmaktadır. Biz ise sizlere en iyilerden bahsetmek istiyoruz. Yıllardır bu alanda hizmet veriyoruz sürekli karşılaştığımız akü markalarında bize asla sorun çıkartmayan 4 markayı sizler ile paylaşmak istiyoruz.
1-Sonnensheın. Alman malı bu akülerin ortalama kullanım ömrü kullanım kalitesine göre 10 ile 20 yıl arasındadır. Profesyonel bir kullanıcı ile bu aküyü 20 yıl net kullanmak mümkün
2-Trojan. Amerikan malı olan bu akü ile kullanım ömrü ortalama 10 ile 15 yıl aralığıdadır. Profesyonel kullanıcılar bu aküyü 15 yıla kadar ve iklim değerleri eğer çok soğuk ve çok sıcak olmayan bir bölgedeyse 18 yıla kadar net kullanım sağlar
3-MK power. Yine Alma malı olan bu akünün ortalama kullanım ömrü 10-13 yıl aralığındadır. Bu akü ile iklim şartları gözetildiğinde 15 yıla kadar kullanmak mümkündür.
4-Sader. Japon markası olan BB ve SB nin Türkiye temsilcileridir. Ayrıca trojan akünün distiribitörlüğü de kendilerindedir. Sonnensheın, mk power ve trojan aküye göre fiyat olarak daha ekonomiktir. Kullanım ömrü ortalama 4-6 yıl aralığındadır. Şayet yetenekli kullanıcılar ile bu süre 5-7 yıl arasını bulmaktadır.
ÖNEMLİ NOT: arkadaşlar, her ne olursa olsun. Dünyanın en iyi markalarına da sahip olsanız akünüzü kullanırken dikkat edilmesi gereken birkaç ufak detayı atlamamalısınız. Bu detaylar atlandığında size büyük masraflar açacaktır.
Sırasıyla bu detayları inceleyelim.
- Asla kutup başlarını gevşek bırakmayın ve rondela takmadan vidalarınızı sıkılamayın. Rondela sayesinde sürüş esnasındaki vibrasyondan dolayı akü kutup başları gevşemeyecektir.
- Akülerinizin yerlerini 2 ayda bir mutlaka değiştirin. Bu sayede orantılı şarj edeceksiniz ve akü performanslarınız birbirinden farklı olmayacaktır.
- Akü şarj cihazlarınızın şarj kabiliyetlerini her yıl araç bakımınız yapılırken ölçtürün. Şarj aletiniz üzerinde yazan değer kadar şarj etmiyorsa mutlaka değiştiriniz. Asla ucuz kalitesiz şarj cihazları kullanmayınız.
- Jel akülerinizi ve lityum akülerinizi kullanım kılavuzuna uygun kullanınız. Kullanım şeklini üst satırlarda sizler ile paylaştık.
- Bitmeye yaklaşmadıkça asla akülerinizi şarj etmeyin.